Αναπτυξιακά ορόσημα από 6 μηνών έως 5 ετών
Αυτά τα ορόσημα μπορούν να σας βοηθήσουν να κατανοήσετε καλύτερα τα δυνατά σημεία και τις προκλήσεις του παιδιού, καθώς και συγκεκριμένους τομείς προς βελτίωση. Μπορούν επίσης να σας βοηθήσουν να δείτε σε ποιο στάδιο μπορεί να είναι η ανάπτυξη του παιδιού σας.
Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) «Μάθε τα σημάδια. Δράσε νωρίς» περιλαμβάνει μια καμπάνια με πλήρεις λίστες αναπτυξιακών ορόσημων ανά ηλικία. Μερικές από αυτές τις λίστες παρατίθενται παρακάτω. Το CDC ορίζει αναπτυξιακά ορόσημα ως «πράγματα που μπορούν τα περισσότερα παιδιά να έχουν κάνει μέχρι μια ορισμένη ηλικία». Για μια πιο ολοκληρωμένη λίστα, επισκεφθείτε τη σελίδα cdc.gov/actearly.
Μέχρι τους 6 μήνες
· Αναγνωρίζει γνωστά πρόσωπα και αρχίζει να γνωρίζει αν κάποιος είναι ξένος
• Του αρέσει να παίζει με άλλους, ιδιαίτερα με γονείς
• Ανταποκρίνεται στα συναισθήματα των άλλων και συχνά φαίνεται χαρούμενο
• Ανταποκρίνεται στους ήχους βγάζοντας απλούς ήχους/φωνούλες
• Αναπαράγει φωνήεντα μαζί όταν «φλυαρεί» ("αχ", "εε", "ω") και του αρέσει να εναλλάσσονται αυτοί οι ήχοι με τον γονέα
• Κάνει ήχους για να δείξει χαρά και δυσαρέσκεια
• Αρχίζει να λέει συμφώνους ήχους ("μ", "μπ")
Μέχρι 1 έτος
• Είναι ντροπαλό ή νευρικό με αγνώστους
• Κλαίει όταν φεύγει ο γονιός ή ο φροντιστής
• Έχει αγαπημένα πράγματα και ανθρώπους
• Δείχνει φόβο σε ορισμένες καταστάσεις
• Επαναλαμβάνει ήχους ή ενέργειες για να τραβήξει την προσοχή
• Παίζει παιχνίδια όπως "κου-κου-τσα"
• Ανταποκρίνεται σε απλά προφορικά αιτήματα
• Χρησιμοποιεί απλές χειρονομίες, όπως κουνώντας το κεφάλι «όχι» ή κουνώντας «αντίο»
• Λέει «μαμά» και «μπαμπά» και επιφωνήματα όπως «ωχ!»
Μέχρι 2 έτη
• Αντιγράφει άλλους, ιδιαίτερα ενήλικες και μεγαλύτερα παιδιά
• Ενθουσιάζεται όταν είναι με άλλα παιδιά
• Δείχνει όλο και μεγαλύτερη ανεξαρτησία
• Παίζει κυρίως δίπλα σε άλλα παιδιά, αλλά αρχίζει να περιλαμβάνει και άλλα παιδιά, όπως σε παιχνίδια καταδίωξης
• Λέει προτάσεις με δύο έως τέσσερις λέξεις
• Ακολουθεί απλές οδηγίες
• Παίζει απλά παιχνίδια φαντασίας
Μέχρι 3 έτη
• Αντιγράφει ενήλικες και φίλους
• Δείχνει στοργή για φίλους χωρίς προτροπή
• Κατανοεί την ιδέα του «δικού μου» και «δικό του» ή «δικό της»
• Δείχνει ένα ευρύ φάσμα συναισθημάτων
• Μπορεί να αναστατωθεί με σημαντικές αλλαγές στη ρουτίνα
• Ακολουθεί τις οδηγίες με δύο ή τρία βήματα (π.χ. πάρε το παιχνίδι, βάλ’ το στο συρτάρι και κλείσε την πόρτα -> οδηγία 3 βημάτων)
• Μπορεί να ονομάσει τα πιο γνωστά πράγματα
• Κατανοεί λέξεις όπως "μέσα", "πάνω" και "κάτω"
• Λέει το όνομα, την ηλικία και το φύλο
• Ονομάζει έναν φίλο
• Λέει λέξεις όπως «εγώ», «μου», «εμείς» και «εσύ» και ορισμένοι πληθυντικοί από οικείες λέξεις (αυτοκίνητα, σκύλοι, γάτες)
Μέχρι 4 έτη
• Απολαμβάνει να κάνει και να δοκιμάζει νέα πράγματα (δραστηριότητες, παιχνίδια, ρούχα κ.λπ.)
• Είναι όλο και πιο δημιουργικό με παιχνίδια φαντασίας
• Θα προτιμούσε να παίξει με άλλα παιδιά παρά μόνο του
• Συνεργάζεται με άλλα παιδιά
• Συχνά δεν μπορεί να πει τι είναι αληθινό και τι είναι φαντασία
• Μιλάει για το τι του αρέσει και τι το ενδιαφέρει
• Τραγουδάει ένα τραγούδι ή λέει ένα ποίημα από μνήμης
• Λέει ιστορίες
• Μπορεί να πει όνομα και επίθετο
• Θυμάται μέρη μιας ιστορίας
Μέχρι 5 έτη
• Θέλει να ευχαριστεί τους φίλους του
• Θέλει να γίνει «σαν τους φίλους του»
• Είναι πιο πιθανό να συμφωνήσει με κανόνες
• Του αρέσει να τραγουδάει, να χορεύει και να παίζει
• Μπορεί να πει τι είναι αληθινό και τι είναι φανταστικό
• Μιλάει πολύ καθαρά
• Δείχνει μεγαλύτερη ανεξαρτησία (για παράδειγμα,μπορεί να επισκεφτεί μόνος του έναν διπλανό γείτονα [απαιτείται ακόμη επίβλεψη από ενήλικα])
• Είναι άλλοτε απαιτητικό και άλλοτε πολύ συνεργάσιμο
• Λέει μια απλή ιστορία χρησιμοποιώντας πλήρεις προτάσεις
Oι γονείς είναι συνήθως οι πρώτοι που παρατηρούν τα πρώιμα σημάδια του αυτισμού. Ίσως έχετε παρατηρήσει ότι το παιδί σας αναπτύσσεται διαφορετικά από τους συνομηλίκους τους. Οι διαφορές μπορεί να υπήρχαν από τη γέννηση ή μπορεί έγιναν πιο αισθητές αργότερα. Μερικές φορές οι διαφορές είναι σοβαρές και προφανείς σε όλους. Σε άλλες περιπτώσεις, είναι λεπτές και αναγνωρίζονται πρώτα από τον πάροχο του παιδικού σταθμού ή τον νηπιαγωγό ή τον παιδίατρο.
Έχουν γίνει μεγάλα βήματα στην έρευνα για τον αυτισμό τα τελευταία χρόνια, και νέα ευρήματα ανακαλύπτονται κάθε μέρα. Μερικά από τα πιο λαμπρά τα μυαλά της εποχής μας έχουν στρέψει την προσοχή τους προς την κατανόηση του αυτισμού.
Το παιδί σας είναι το ίδιο μοναδικό, αξιαγάπητο,
υπέροχο άτομο που ήταν και πριν τη διάγνωση.
*Οι πληροφορίες για τα αναπτυξιακά ορόσημα αντλήθηκαν από την ιστοσελίδα «Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών-Centers of Disease Control and Prevention (CDC)». Μπορείτε να επισκεφτείτε τη σελίδα τους στο link - https://www.cdc.gov/ για περισσότερες πληροφορίες.
Εάν υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την αναπτυξιακή πορεία του παιδιού σας, απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό (αναπτυξιολόγο, παιδοψυχίατρο, ψυχολόγο, ειδικό παιδαγωγό, λογοθεραπευτή, εργοθεραπευτή) ή στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας (Κ.Ψ.Υ) της περιοχής σας.